Mr. Amazon – De onstuitbare ambitie van Jeff Bezos

Brad Stone schreef met Mr. Amazon (in het Engels verschenen als The Everything Store) in 2013 een biografie van een Wall Street bankier die zijn baan opzegde om te surfen op de (eerste) golven van internet. Een ondernemer, Jeff Bezos, die met Amazon.com vervolgens grenzen heeft verlegd. Die gevestigde namen aanviel en zelf een gevestigde naam werd.

Het is een boek dat een goed beeld geeft van een enorm gedreven ondernemer die het woord nee niet kent. Het roept ook vragen op. Met name waarom Amazon zo omgaat met haar medewerkers. En als leverancier ben je niet veel beter af. Als klant ben je er echter koning….

Dat gezegd hebbende kunnen we verder. Te beginnen met enkele interessante inzichten uit dit in 2013 bekroonde boek (onder meer Financial Times Business Book of the Year):

1. De kracht van lezen: zoals veel succesvolle leiders leest Jeff Bezos zelf enorm veel. Bijzonder is dat hij zijn mensen eveneens weet te inspireren met boeken. Hoe toepasselijk voor ‘s werelds grootste boekenverkoper. Achterin deze biografie is een lijstje vermeld van boeken waarmee Bezos en zijn team het bedrijf hebben doen groeien. Daarin onder meer bekende titels als Jim Collins’ Good to Great, The Innovator’s Dilemma (Clayton Christensen), The Black Swan (Nicholas Taleb) en The Goal (Eli Goldrath).

2. Een verbod op gebruik van Powerpoint binnen Amazon. Medewerkers schrijven een ‘narrative’ (een document van maximaal 6 pagina’s) waarin ze uitleggen wat ze willen realiseren. En dat elke meeting begint met het in stilte (zo’n 10-15 minuten) lezen van het stuk, door elke deelnemer. Interessant om eens uit te proberen, hoor ik je denken.

3. Amazon wil grenzen verleggen en zoekt daarom alleen de beste mensen. Zo schrijven ze in een wervingsadvertentie het volgende: ‘je bent in staat om dit te doen in een derde van de tijd die mensen zeggen dat het duurt’. De toon is gezet. Hard werken als default en output staat centraal zodat het bedrijf snel kan groeien.

4. Hoe besluit je om een droombaan op te zeggen en voor jezelf te beginnen? Bezos had een zeer goed betaalde baan en twijfelde of hij als ondernemer aan de slag zou gaan. Toen stelde hij zichzelf de volgende vraag: ‘Is dit het missen van deze kans (Amazon) iets dat ik op mijn tachtigste jaar zal betreuren?’En dus zegde hij zijn baan op Wall Street op en richtte hij Amazon op. Want boeken en internet, dat was nog geen grote hit en dus een buitenkans, zo leerden de cijfers hem.

5. Bezos hanteert als uitgangspunt voor het realiseren van onmogelijke doelen het boeken van continue vooruitgang. ‘Tegenvallers zijn tijdelijk, neezeggers kun je het beste negeren.’

Alles voor de klant

Dit zijn vijf inzichten die mij bijbleven maar het boek bevat genoeg inzichten voor elke lezer. Het boek kent veel goede passages maar is toch net geen pageturner. Na een boeiende start is het soms echt zaak voor mij als lezer om erbij te blijven. De schrijver beschrijft naar mijn smaak wel heel uitvoerig hoe Amazon opereerde in bepaalde periodes. Aan de andere kant zie je op deze manier heel goed hoe Jeff Bezos en zijn mensen bezig zijn om hun Everything Store, de winkel waar alles te koop is, te doen groeien. Ten koste van alles en iedereen, behalve de klant. Medewerkers zijn inwisselbaar, belasting is er om niet te betalen meent Amazon (uitvoerig beschreven), concurrenten (Zappos, Diapers.com) zijn er om over te nemen of om te vernietigen. Tsja, wat is dan het doel van het leven, vraag je je af. Continu groeien? Nou boeien. De betekenis van een organisatie mag wel groter zijn, toch? (Zie ook mijn recensie van het boek The Internet is not the Answer). In de geest van de huidige tijd kun je ook zeggen dat deze voormalige start-up heel wat sectoren op zijn kop heeft gezet..

De twee laatste hoofdstukken, wanneer de schrijver even uitzoomt, zijn boeiend en laten je met het gevoel dat we nog lang niet alles hebben gezien van Bezos’ dadendrang.

Twee pizza’s

Bezos wil dat zijn mensen heel gericht werken aan concrete doelen. Amazon kent zo’n 14 leiderschapsprincipes. Deze zijn kriskras door het boek verweven en dat betekent dat wie er met de leiderschapsbril naar kijkt, zelf even een extra stap moet zetten. Een daarvan is ownership en in de uitvoerige beschrijving van Amazons groei komt naar voren dat de optimale grootte van een team maximaal tien mensen is. Bij overwerken heb je dan aan twee pizza’s voldoende en blijft een team wendbaar en in beweging. Ook minimaliseert dit het tijdverlies ten gevolge van coördinatie en communicatie. Teams mogen best met elkaar strijden, ook om resources. Bezos zelf schuift dan af en toe aan om zich met de inhoud te bemoeien en met name te checken of meetbaar is wat een team denkt te gaan presteren…

Spacerace

Naast een druk leven als CEO en founder van The Everything Store, is Bezos ook investeerder in bijvoorbeeld Uber en Twitter en technologieblog Business Insider. Bezos kocht in 2013 zelfs een echte krant (Washington Post). Mr. Amazon is een hyperintelligente man, zo blijkt uit het boek met, in tegenstelling tot wat je vaak leest over hem, wel degelijk enkele passies. Waar Steve Jobs (Apple) enorm veel van muziek hield, en dus met de iPod de muziekindustrie revolutionaliseerde, zo houdt Bezos van de inzichten die boeken hem geven. Een sector die hij op zijn beurt helemaal veranderde natuurlijk. De strijd tussen Bezos en Jobs, gewonnen door laatstgenoemde, is trouwens een leuke passage. Naast lezen blijkt Bezos ook een fascinatie voor ruimtevaart en science fiction te hebben. Net als Elon Musk (Tesla, SpaceX) en Richard Branson (Virgin) heeft Bezos een ruimtevaartbedrijf opgericht, genaamd Blue Origin. Dat heeft hij zo lang mogelijk in de luwte willen houden. Het is aan de journalist Stone, verbonden aan Bloomberg, te danken dat het in 2003 toch in de media kwam.

Ongemerkt ga je je dan toch afvragen wat de overeenkomsten en verschillen tussen de drie spacetycoons zijn. De drie spacebedrijven lijken helemaal niet op elkaar, hun diensten evenmin. En wat doen ze zelf bij die bedrijven? In hoeverre leven ze hun passie voor ruimtevaart? Wat is de rol van Bezos bij Blue Origin? Hij is er elke woensdag, zo vernemen we. Dat is al meer dan Richard Branson te maken heeft met zijn Virgin Galactic. Branson is vooral het iconische uithangbord, de man die uitstraalt dat je kansen moet spotten en benutten. De derde tycoon, Elon Musk, daarentegen is niet alleen CEO van SpaceX maar staat ook te boek als designer van de Falcon 9 raket. Tussen alle lanceringen en incidentele ontploffingen door ontketent Musk een echte Musk Mania en is hij volgens millennials een van de meest inspirerende leiders. Interessant is ook de vraag in hoeverre Bezos mensen in beweging weet te krijgen zoals Branson en Musk. Uit dit boek komt hij vooral naar voren als een leider die weet waar hij heen wil, ten koste van alles. Daarin slaagt hij op overtuigende wijze. Maar de vraag is en blijft wie daar beter en blijer van worden, naast Bezos en zijn klanten. Alle anderen zijn immers inwisselbaar…

Patrick Davidson tekende dit jaar zelf voor twee bestsellers met Musk Mania(de 5 waanzinnige succesprincipes van Elon Musk) en Waar haal je de energie vandaan? Momenteel werkt hij aan het boek Wavemakers (wavemakers.info) waarin hij samen met Hans van der Loo en Martijn Aretshet leiderschap van snel groeiende en excellerende organisaties onder de loep neemt. Davidson is gespecialiseerd in prestatiesprongen bij teams, zowel bij startups als klassieke organisaties en doet dat vanuit betterday samen met Hans van der Loo. Davidson spreekt met regelmaat op de Events van Managementboek waar hij ook incompany-programma’s verzorgd. Lees ook Davidsons artikel in Sprout, waarin hij Bezos, Musk en Bransen met elkaar vergelijkt.