“Van veld naar samenleving: alles is energie” | Interview met Armand Salomon

“Als er één iemand echt op energie coacht, dan is het wel Armand Salomon”, zo vertelde een sportjournalist ons. “Armand is iemand die positief denkt en mensen helpt om zichzelf te overtreffen. Bovendien heeft hij dat niet alleen op het basketbalveld bewezen maar ook buiten het veld.” Reden voor ons om de technisch en commercieel directeur van Feyenoord Basketbal te interviewen.

De eerste indruk van Salomon krijgen we via een videogesprek. Een echte Rotterdamse spraakwaterval die enthousiast het verhaal vertelt waarmee in Rotterdam sport en samenleving elkaar versterken.

Kun je kort je parcours schetsen?

Armand Salomon – Feyenoord Basketbal

“2010 was voor mij het jaar waarin ik het roer omgooide. Ik was zoekende en vertrok uit Limburg naar Rotterdam. In die twijfelde wat ik nu eigenlijk moest. En ik zocht naar betekenis. Ik ben toen letterlijk gaan nadenken waar ik energie van krijg en waar ik goed in ben.

Het leek me wel iets om basketbalcoach op het hoogste niveau te worden. Maar dat was een rare gedachte, zei Erik Braal, coach van Donar. “Dat zul je nooit begrijpen”. Dat triggerde me. En een paar jaar later was ik daadwerkelijk coach van een Eredivisie-team in het basketbal. Onder mijn leiding hebben we met de club de stap naar het linkerrijtje gemaakt en steeds de playoffs gehaald.”

Schets de wereld van topbasketbal in ons land eens

“De NBB heeft zo’n 40.000 leden. Dat betekent dat korfbal groter is in ons land. Die sport heeft 80.000 leden.

Op het hoogste niveau heb je tien ploegen in de eredivisie met zo’n twaalf spelers per ploeg. Gemiddeld drie importspelers dus ongeveer 80 á 90 Nederlandse spelers halen de top in het Nederlandse basketbal. Er zijn op dit moment drie buitenlandse coaches en zeven Nederlandse coaches. We trainen vijf dagen per week (meer dan 22 uur) en spelen een tot twee wedstrijden per week (gemiddeld 9 uur).

Die cijfers bevestigen dat motivatie belangrijk is, want het financiële plaatje houdt niet over. Maximaal 20% van de spelers in Nederland kan er van leven. Het gemiddeld inkomen (netto per maand) voor een basketballer in de Nederlandse top is ongeveer 1250 euro, een Kia Picanto en je woont met twee tot drie spelers in een appartement.

Basketbal is constant in ontwikkeling (spelregels) en maakt volop gebruik van alle technologische ontwikkelingen (onder meer data, video beslissingen, speler analyses).”

“Motivatie is belangrijk want het financiële plaatje houdt niet over in het Nederlandse basketbal”

Wat is de essentie van jouw manier van coachen?

“Mijn coaching begint altijd met twee vragen: waar maak jij het verschil mee? En vervolgens: waar ligt je plafond?”

Als je het in twee woorden samenvat, dan zeg ik : persoonlijk leiderschap. Persoonlijk leiderschap gaat voor mij over de verbinding die je aangaat met andere mensen en hoe je die omgeving beïnvloedt om jouw visie te realiseren.

Mijn aanpak is gebaseerd op het beste wat ik door de jaren heen tegenkwam. Dat heb ik opgenomen in een integrale aanpak waarbij ik mensen en teams help om te zoeken hoe ze in balans kunnen komen. Voor een sporter werk ik met een model in de vorm van een Wybertje.

Armand Salomon (Feyenoord Basketbal)- Wybertjes-model Coaching

Wat zijn de belangrijkste elementen uit jouw coaching?

Eigenlijk deed ik het omgekeerde van wat je normaal ziet: ik paste kennis uit het bedrijfsleven toe in een topsportsetting en niet omgekeerd. Met name Stephen Covey inspireerde me met zijn 7 eigenschappen van effectief leiderschap (zie kader). Toen ik daarmee in aanraking kwam had ik het idee dat ik dat gedachtegoed al lang toepaste. Geen verrassing dus dat het heel goed toepasbaar was in de sport. De drie belangrijkste elementen uit mijn aanpak zijn pro-activiteit, focus en verbinding in het team.

Pro-activiteit, eigenschap nummer 1 van Covey.

Pro-activiteit heb ik altijd gestimuleerd bij anderen en ik probeer het altijd voor te leven. Dat is ook in deze tijd van corona echt cruciaal. Achteraf was het ook bizar dat het me is gelukt om basketbalcoach op het hoogste niveau te worden want er zijn maar tien teams in ons land. En ongeveer de helft komt uit het buitenland. Maar ik had geluk dat ik als assistent begon en het op een gegeven moment mocht overnemen. Je moet dus zorgen dat je in een positie verkeert waarop geluk je kan overkomen. En dat lukt niet door af te wachten.

Focus

Verder is het essentieel dat je focus aanbrengt en behoudt. Belangrijke zaken eerst. Dat betekent dat je geen last hebt van de dingen om je heen. Daarom is het hebben van een plan zo belangrijk. Dat zorgt voor focus, ook in tijden van tegenslag. Als je geen afleiding hebt, dan kun je in een flow komen. Niet te veel nadenken, alleen maar ‘gewoon doen en voelen wat nodig is’. Op de momenten dat er afleiding is, bijvoorbeeld tijdens een wedstrijd, dan moet je elkaar snel weer in de flow krijgen. Dat doen we soms door middel van ‘trigger words’. Dan roep je iets waarmee een speler of het team meten weten wat ze op dat moment moeten doen.”

Verbinding in het team

En om succesvol te zijn heb je natuurlijk anderen nodig. De onderlinge relatie tussen de spelers van het team is cruciaal. Daarvoor werk ik met de ARC-methode.

Wat is de essentie van de ARC-methode zoals jij deze toepast?

“ARC staat voor affiniteit, realiteit en communicatie. Als coach bewaak ik de waarden van de ARC-driehoek, ik stuur erop, dat iedereen zijn zegje mag doen, ik zorg dat er op een normale manier met elkaar gecommuniceerd wordt en ik probeer zoveel mogelijk helderheid over doel en plan neer te leggen. Daarmee krijg ik de intentie van mensen/spelers boven tafel en die is bepalend om de goede (positieve) energie te laten stromen. Ik zal de afkorting nog even toelichten:

• Welke AFFINITEIT heb je met elkaar? Dat zoek je in een gezamenlijk doel, in je gedeelde passie voor de sport en een sterk teamgevoel. Als coach breng je dit op gang door van elke speler te begrijpen hoe hij de collectieve ambitie beleeft. En hoe hij zelf bijdraagt aan realisatie daarvan.
• Is onze COMMUNICATIE zoals we dat willen? Ondersteunt het ons om beter te worden en te presteren? Als coach ben je hier dirigent en zet je de toon.
• Wat is de REALITEIT? Iedereen mag een visie hebben. En als team moet je transparant zijn en alles kunnen zeggen. Als coach zorg je hier voor een veilige omgeving.

Neem ons in mee naar jouw praktijk van alledag

“Dat begint met een idee waar je heen wil en hoe je daar komt. Dat noem je een plan.

Toen ik voor vier jaar tekende wist ik al wanneer ik zou stoppen. En in dat plan beschreef ik wat ik wilde achterlaten. Daarin beantwoord ik vier vragen waar iedereen het antwoord op wil weten:

• Wat moet anders?
• Dan: Wat kan anders?
• Wat wordt anders?
• En tot slot: Wat is anders?

In het begin luister ik veel, daarna breng ik alles samen en ga ik aan de slag. Ik wil van iedereen weten wat zijn ambitie is en neem dat mee als input voor de collectieve ambitie. Dat is -volgens mij- ook hoe hockeycoach Marc Lammers altijd werkt.

Wat ik zoek zijn individuen die in een team willen werken aan hun eigen toekomst én de club verder willen brengen. Mensen die erin geloven dat het kan en er keihard aan willen werken.

Ik heb de neiging alles in te delen in vier onderdelen. Heel apart maar zo werkt mijn systeem kennelijk. Mijn contract was voor vier jaar, ik ben me bewust van de vier seizoenen. Zelfs een wedstrijd kent vier kwarten. En een plan bij mij beantwoordt dus vier vragen.”

Waar loop jezelf tegenaan?

“Ik ben me heel bewust van mijn eigen beperkingen. Ik heb het gehad over het belang van focus maar ik ben echt enorm selectief. Dus ben ik alleen maar bezig met wat ik wil bereiken. Dat betekent ook dat wanneer ik iets of iemand niet interessant vind, dat diegene me ook echt helemaal niet boeit.

Een andere bijwerking van mijn manier van kijken en denken is dat ik in mijn enthousiasme iemand ook kan overkwalificeren. Dat ik ze beter maak dan ze daadwerkelijk zijn. Vervolgens leveren ze niet wat ik in mijn hoofd had. Daar leer je van maar dat soort fouten maak ik regelmatig.”

Wie zijn jouw rolmodellen als coach?

“In het basketbal is dat uiteraard Ton Boot. Hij leverde de unieke prestatie door met elk team dat hij coachte kampioen te worden. Dat kun je je niet voorstellen. Wat me in zijn visie aansprak was het doorbreken van systemen dankzij creativiteit. Basketbal is een enorm tactische sport met aanvallende en verdedigende systemen. Alleen met creativiteit kun je dat doorbreken, zo leerde Boot ons.

Overigens verschilden we wel van elkaar. In mijn aanpak stond het centraal om Nederlandse spelers te laten groeien want daarmee bouw je aan de lange termijn. In Boots aanpak zag je een nadruk op de Amerikaanse passanten die hielpen om die titel binnen te slepen. Maar hij is voor elke basketbalcoach een enorm voorbeeld geweest.”

 Welke ontwikkelingen zie jij in coaching?

“Dan onderscheid ik enkele ontwikkelingen die me enorm aanspreken en die we hier in Rotterdam al toepassen. Allereerst Appreciative Inquiry. Dat betekent dat je kijkt en bespreekt wat er wel goed gaat. En waar kansen liggen. Vanuit die positieve energie leren spelers veel sneller. De spelers van nu krijg je niet zomaar mee als coach. Je moet wel aansluiten op de situatie van een individu. Coachen vergt maatwerk.

Dit sluit ook aan op de ontwikkeling dat je voortgang boekt dankzij individuen die persoonlijk leiderschap tonen en dat je verantwoordelijkheid zo laag mogelijk belegt in de organisatie. Vanuit sterke individuen en de verbinding binnen het team kun je stappen maken.”

Wat zijn jouw doelstellingen voor de komende jaren?

“Voordat corona-crisis uitbrak hadden we die helemaal uitgewerkt. Onze ambitie heet “Balkon 2025”. Daarmee zeg je in heel weinig woorden dat Feyenoord Basketbal in 2025 als kampioen gehuldigd wordt op het balkon van het stadhuis aan de Coolsingel.

Wat de impact van corona is kunnen we nu niet voorzien. Maar we gaan de lat hoog leggen om ervoor te zorgen dat we onszelf blijven overtreffen en de weg omhoog voortzetten.

Verder is het belangrijk dat we ook buiten het veld, en dan vooral in de wijken hier in Rotterdam, mensen helpen om stappen te maken. Er is hier veel armoede en we weten dat een sportclub en sporten als activiteit veel kan betekenen voor mensen. Daarom is er een sociaaleconomisch plan opgesteld in Rotterdam. Daarin is een rol weggelegd voor Feyenoord als multisportclub.

Deze multisportclub wordt gebouwd op vier pijlers die als fundament dienen: sociaal maatschappelijk (in wat voor omgeving willen we leven en wat kun je bijdragen?), breedtesport (beweging is goed voor je), talentontwikkeling (veel meer mensen de kans geven om zichzelf te ontwikkelen) en tot slot topsport (vanuit je talent ook echt de top halen).

Het idee is als volgt. De kinderen van Zuid zouden zich op kunnen trekken aan de helden vanuit de verschillende sporten. Na een kampioenschap in de Kuip of een toekomstige balkonscène van de basketballers willen kinderen gaan sporten. Door hen via sociaal maatschappelijke projecten in de wijk mogelijkheden te bieden raken zij nog meer enthousiast en willen zij lid worden van een club. Als zij talent hebben, dan krijgen ze toegang tot faciliteiten die hen helpen om zich te ontwikkelen tot de topper van hun dromen. Mogelijk dat er een tophandballer, atleet, bokser of basketballer uit groeit. Dat begint met een beeld hoe de toekomst eruit kan zien.

Dit geeft mij nog veel meer energie dan het winnen van wedstrijden. Het is precies de purpose die ik tien jaar geleden nog zocht. Van veld naar samenleving: alles is energie.”

Armand Salomon is een van de drijvende krachten achter Feyenoord Basketbal

HET FAVORIETE MODEL VAN ARMAND SALOMON

Zeven eigenschappen – Covey

Stephen Covey’s wereldwijde bestseller over De zeven eigenschappen van effectief leiderschap inspireerde Salomon.

1 – Wees pro-actief

2 – Begin met het einde voor ogen

3 – Belangrijke zaken eerst

4 – Denk win-win

5 – Eerst begrijpen, dan begrepen worden

6 – Synergie

7 – Hou de zaag scherp

Over dit interview

Over ons volgende boek ‘Teaming’

In ons volgende boek Teaming beschrijven we de nieuwste inzichten over (en praktijken van) succesvol samenwerken in teamverband. In eigentijdse organisaties is het een en al teamwerk dat de klok slaat. We zoomen in op het belang van werken in teamverband en de bijbehorende dynamiek. Werken in teams lijkt zo vanzelfsprekend, dat we niet beter weten. Toch is werken in teamverband een betrekkelijk recent verschijnsel dat alleen maar belangrijker wordt. We duiken in nieuwe concepten als teaming (en reteaming) en team of teams en vertalen dit naar tools waar je zelf mee aan de slag kunt. En je leest natuurlijk de beste inzichten uit onze interviews met vernieuwende denkers en coaches.

Het nieuwe boek ‘Teaming, de nieuwe realiteit van samenwerken‘, door Patrick Davidson en Hans van der Loo

Nog meer interviews lezen?

We interviewden onder meer Jeff Sutherland (Scrum), Guido Stompff (Design Thinking), Rini van Solingen (Agile) en performance coaches uit topsport (Marijn Beuker van voetbalclub AZ, Armand Salomons van Feyenoord Basketbal, Damian Hughes van het Schotse Rugby Team, Marc Lammers, voormalig bondscoach van het Nederlands Dameshockeyteam e.v.a.). Verder interviewden we onder  meer de grand old lady van teamcoaching Marijke Lingsma e.v.a.. De interviews waren een belangrijke inspiratiebron voor ons volgende boek dat in voorjaar 2021 verschijnt.

Interview met Ton Boot

Interview met Damian Hughes

Robert Doornbos – Formule 1 is een extreme teamsport – Red Bull Racing – Teaming

Marijn Beuker over de visie van AZ

Willem Weijs – Chaos omarmen om beter te worden