Floreren. Gastcollege in corona-tijd

Gastcollege in corona-tijd: Floreren (Flourishing)

Patrick Davidson werd door Joel Beresford (docent Toegepaste Psychologie, Hogeschool van Amsterdam) gevraagd voor een gastcollege. Door de corona-maatregelen werd voor een andere vorm gekozen: een interview. Hierbij vind je de ruwe notities van het interview met Patrick Davidson door Joel Beresford (docent Toegepaste Psychologie, Hogeschool van Amsterdam) en Delilah Elout (student Toegepaste Psychologie, Hogeschool van Amsterdam) over het onderwerp floreren / flourishing.  Je kunt ook kiezen voor de videoregistratie van het interview.

Wat is Flourishing (floreren)?

Wat is floreren? Gastcollege Patrick Davidson voor Toegepaste Psychologie (Hogeschool van Amsterdam)

Wat is floreren? Gastcollege Patrick Davidson voor Toegepaste Psychologie (Hogeschool van Amsterdam)

Patrick Davidson: “Voor mij gaat floreren of flourishing om twee dingen. Enerzijds hoe je je voelt en wat je doet. Dat je doet waar je zelf energie van krijgt (samenwerken, nieuwe dingen ontdekken en leren).

Anderzijds gaat het om de impact die je daarmee maakt. Dus dat je positieve impact hebt met je doen en laten.

Ik leerde het concept floreren kennen via het werk van Martin Seligman, een van de grondleggers van de positieve psychologie. Seligman pleit ervoor om vanuit een holistische blik naar de wereld kijken, werelden te verbinden en stelt de vraag: waar wil ik meer van? Wat vind ik de moeite waard?

Een andere denker die ik hiermee associeer is Barbara Fredrickson. Zij schrijft over de kracht van positieve emoties. Het zorgt ervoor dat je open staat voor nieuwe zaken en stimuleert je voorwaarts. Broaden & build heet dat. Omgekeerd kunnen negatieve emoties voor een tunnelvisie zorgen.”

Wat is het concept van eudaimonia?

Davidson: “Dat is een term die ik associeer met Aristoteles. Afhankelijk van de stroming gaat het om het ervaren van geluk (gevoel) of juist het waarmaken van je potentie (impact). Dat laatste, het waarmaken van je potentie, vind ik een belangrijke dimensie van floreren.”

Flourishing is een pilaar van de positieve psychologie en een vervolg op de humanistieke traditie in de psychologie. Kun je ons in het kort meenemen in hoe deze stroming is ontstaan?

Davidson: “Ik ben geen historicus maar herinner me dat het ook wel de 3e weg werd genoemd. Het gaat er volgens mij om dat je vanuit een totaalbeeld naar iemand kijkt. Niet naar 1 aspect (bijv. gedrag of eigenschap). In de sport heeft Louis van Gaal het over het Totale Mens principe. Verder associeer ik het met denkers als Abraham Maslow & Carl Rogers.”

Hoe onderscheidt Flourishing zich van andere stromingen binnen de psychologie?

Zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan

Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan)

Davidson: “Ik denk dat vooral doordat je kijkt naar het complete beeld en naar de potentie. Belangrijk is om te begrijpen dat: er altijd meerdere manieren, invalshoeken of disciplines zijn om naar een vraagstuk te kijken, dat onderzoek helpt om iets helder te krijgen en dat het maatwerk is en per individu verschilt.

Over dat eerste: Seligman & Fredrickson benadrukken het belang van positieve emoties: vanuit positieve gedachten en emoties zal het beter gaan. Maar Deci & Ryan, bekend van de Zelfdeterminatietheorie, zeggen juist dat je eerst voor een stimulerende omgeving moet zorgen en dat mensen dan beter gaan presteren, of floreren.

Ik geloof dat beide richtingen nuttig zijn! Oorzaak en gevolg variëren, afhankelijk van wie er kijkt en wat ze precies onderzoeken. Wat betreft wetenschappelijk onderzoek denk ik vaak aan wat John Ioannidis zegt: 80% blijkt niet reproduceerbaar bij een vervolgonderzoek. Vandaar mijn laatste punt: het is altijd maatwerk want mensen verschillen enorm.”

Zijn menselijke bloei en geluk aan elkaar gerelateerd?

Energie als drietrapsraket - Werkvuur

Energie als drietrapsraket – Werkvuur

“Wat een mooie vraag! Ik leg graag de link met energie. Dat zien wij als een drietrapsraket. Energie is allereerst een gevoel (tevredenheid, opwinding). Maar energie is ook een brandstof (die kan verdampen). Tot slot is energie een kracht. En met die kracht kun je presteren. Of floreren in de taal van vandaag.

Veel definities van geluk of werkgeluk stoppen bij gevoel en brandstof. Mij spreekt juist die kracht om te presteren enorm aan. En in alle gevallen speelt je eigen gedrag en houding een grote rol. Je bent immers zelf de enige die jou kan activeren…”

Hoe wordt Flourishing in de praktijk toegepast? Heb je hier voorbeelden van?

“Jazeker, volop. Wij werken veel met teams en doen dat altijd vanuit een aanpak die dicht tegen flourishing aan zit. Wij noemen het positieve teams. Een paar recente voorbeelden:

  1. een team dat al goed draait, nog beter later draaien.
  2. of een team dat goed gedraaid heeft, helpen om opnieuw goed te draaien.
  3. een groep mensen die nog niet eerder hebben samengewerkt een vliegende start laten maken als team.

Moment of impact om de knop om te zetten

Een mooi praktijkvoorbeeld is werk dat we deden voor een bekende bierbrouwer. De samenwerking tussen 300+ mensen, eigen medewerkers en die van een strategische partner, liep niet goed. Dat hebben we in korte tijd kunnen omturnen.

Twee deelnemers die hun idee pitchten met de oogst: de chocoladerepen als symbool voor steun vanuit de directie

Innovatie vanaf de werkvloer dankzij een Dragons’ Den (augustus 2020)

Wat we deden? We organiseerden in korte tijd enkele moments of impact. Momenten waarop mensen echt in gesprek gingen met elkaar, in de wetenschap dat je kon zeggen wat je denkt en voelt. En die radicale openheid en psychologische veiligheid zorgde ervoor dat mensen snel tot de kern kwamen. We stimuleerden hen ook om meteen uit te proberen wat ze zelf als oplossing zagen. Daarbij hielp het dat de leiding voorbeeldgedrag vertoonde. Zo stond de leiding toe dat we klanten aan het woord lieten. En klanten, zeker horeca-ondernemers, die nemen geen blad voor de mond. Dat zette de toon.

Vervolgens gingen 20 teams van 15 mensen actief aan de slag met twee vragen: (1) wat gaan jullie binnen 72 uur oppakken? (2) wat willen jullie binnen 90 dagen bereikt hebben? Vervolgens hebben ze collectief de knop omgezet en ging het stoplicht op groen. Dat kon alleen doordat mensen de kwaliteit van de ander herkenden en er vertrouwen in kregen dat het ergens toe zou leiden. We werkten met Feedforward, een krachtige manier om vanuit de toekomst te werken. Dan denk je in mogelijkheden en kansen.”

Dragons’ Den voor innovatie vanaf de werkvloer

“Een ander recent voorbeeld gaat over innoveren van binnenuit. Voor een opdrachtgever organiseerden we een Dragons’ Den waarbij elke medewerker de kans kreeg om een idee te presenteren waarmee betere prestaties mogelijk zouden worden. Dat leverde een enorme hoeveelheid ideeën op. Tien medewerkers werden uitgenodigd om hun idee te pitchen. Dat zorgde niet alleen voor goede ideeën vanaf de werkvloer maar ook voor veel energie.”

Workshops met werkzoekenden

Telstar workshop betterday 2017 Patrick Davidson en Reda Ayou

“Een paar jaar geleden verzorgden we regelmatig workshops met langdurig werkzoekenden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daar merkten we dat echte aandacht in de vorm van oprechte vragen hen hielp om in beweging te komen. Floreren begint er in zo’n situatie mee dat je voelt dat je iets kunt of wil leren.”

Wat zijn daarin de voor- en nadelen van (werken volgens de uitgangspunten van) Flourishing?

“Allereerst: het is een relatief nieuw thema en wordt volop onderzocht. Ten tweede: laten we het eens omdraaien: volgens mij weten we inmiddels wel dat veel andere concepten niet werken en dat we door de eeuwen heen niet altijd positief hebben gedacht over werken (lees hier een passage uit ons boek Werkvuur, getiteld “De grote geschiedenis van werk).

Floreren is een interessante en effectieve manier om mensen in beweging te krijgen. Vanuit nieuwe inzichten ontstaan vervolgens vanzelf weer nieuwe concepten. Prima! Veel concepten bevatten in de kern iets interessants maar worden vervolgens opgeblazen of misbruikt. Geen enkele theorie is een ‘duizend dingen-doekje’, oftewel een oplossing voor alles. Scrum-teams werken ook niet als je het half toepast.”

Hoe wordt Flourishing gemeten?

“Ik ken vooral de zelf-scans: je vult een online vragenlijst in en krijgt dat teruggerapporteerd: emotioneel, psychologisch (mentaal) en sociaal. Zelf heb ik met Hans van der Loo in 2015 een survey ontwikkeld, de EnergyFinder. We hebben vijf jaar lang onderzoek gedaan naar de werkbeleving van Werkend Nederland. We hanteren vijf clusters van energiebronnen, dicht tegen Seligmans PERMA aan. Die clusters vormen samen het acroniem ACTIV: affectie, context, toekomst, intensiteit en verbinding. Daarin keren terug:

  • emotioneel (affectie: autonomie, zelfvertrouwen, enthousiasme optimisme)
  • mentaal (context:purpose, nieuwsgierigheid, growth mindset, toekomst: lange termijn ambitie, zelfdiscipline, progressiegericht werken, commitment en intensiteit: focus op sterktes, drive, veerkracht, wendbaarheid) en
  • sociaal (verbinding: synergie, vertrouwen).

Het belangrijkste daarbij is dat de meting het middel is en het doel is om mensen en teams te activeren met gerichte inzichten.”

Overzicht van energiebronnen ACTIV - uit het boek Werkvuur

Overzicht van energiebronnen ACTIV – uit het boek Werkvuur

In coaching is Oplossingsgericht werken een bekende en veel gebruikte techniek. Zou je zeggen dat oplossingsgericht werken een uitwerking/toepassing van Flourishing is, of zijn er belangrijke verschillen?

Werken met millennials - Thijs Launspach Patrick Davidson Hans van der Lo

Werken met millennials – Thijs Launspach Patrick Davidson Hans van der Loo

“Wat ik weet van oplossingsgericht werken is dat je niet kijkt naar wat er mis is en hoe je dat repareert maar waarbij je kijkt naar wat er wel werkt en hoe je daar meer van kunt doen. Dat sluit goed aan bij floreren.

Bij floreren voeg ik daar aan toe: wat je ermee bereikt! Dus de positieve impact die je in beweging krijgt. De purpose, of juist het gebrek eraan waardoor veel millennials afhaken op hun werk. Wat enorm helpt is progressiegericht werken. Dan gaan leren en doen hand in hand (motivatie, werkbeleving, mindset) en hebben mensen veel meer het gevoel dat wat ze doen ook ergens toe leidt.”

Wat is voor jou de meerwaarde van flourishing?

“Ik ben altijd al gefascineerd geweest door mensen en teams die zichzelf overtreffen. Op dagelijkse basis. Als kind had ik dat met sporters, die ik bewonderde en natuurlijk met mijn ouders. Hoe kunnen zij…?, dacht ik vaak. 

Flourishing gaat dus niet alleen om een fijn gevoel (kijken wat er wel goed gaat) maar ook om eruit te halen wat erin zit. Om te presteren, al hebben we in Nederland minder met de term presteren dan bijvoorbeeld Amerikanen. Flourishing zorgt voor een mindset waarmee je jezelf motiveert en volgens mij ook meer bereikt.”

In hoeverre werk jij volgens de principes van Flourishing?

“Flourishing is leidend in mijn werk kan ik gerust zeggen. Ik wilde geen partner worden bij consultancyfirma’s waar ik een topbaan had. Niet de hele dag bezig met managen en sales. Ik wil gewoon met mensen werken, aan de slag met inhoudelijke vraagstukken en mezelf continu ontwikkelen als vakman.

Dus het helpt mij om te bepalen wat ik niet wil en wat ik wel wil. Waar wil ik goed in worden en wat wil ik leren? En wat wil ik daarmee bereiken? Bovendien wil ik elke dag genieten, niet pas als ik 60+ ben! Ik heb dan ook niets gemist van de eerste 11 jaar van mijn zoontje. Zwemmen, judo, voetbal, muziekvoorstelling, ik was er gewoon bij.

En uiteraard pas ik dit natuurlijk toe in alles wat we doen voor klanten. In onze aanpak noemen we het de zinzone, of de flowzone.”

Heb je een persoonlijk succesverhaal wat betreft het toepassen van Flourishing?

Hogeschool van Amsterdam - Gastcollege Toegepaste Psychologie Gastcollege Flourishing Floreren Patrick Davidson Joel Beresford Delilah Elout

Hogeschool van Amsterdam – Gastcollege Toegepaste Psychologie (Flourishing, Floreren) Patrick Davidson, Joel Beresford & Delilah Elout

Ruim tien jaar geleden liep ik tegen mijn grenzen aan. Net vader geworden, had ik als programmamanager bij een mooi consultancybedrijf teveel aan mijn hoofd. Ik leerde toen dat ik twee projecten tegelijkertijd kan doen. Eentje is dan mijn hoofdproject, in alle opzichten: qua tijd en focus. En het andere project doe ik er dan bij. Als een expert to the team. Dus je kunt je voorstellen als je dan 5 projecten tegelijk moet aansturen, verspreid door het hele land, in een uitdagende setting waar McKinsey al had gefaald, en zelf fysiek moe bent, dat je tegen je grenzen aan loopt.

Die situatie heeft me enorm geholpen omdat ik door even te sparren mezelf opnieuw kon uitvinden. Ik bedacht een werkvorm waarmee ik kon loslaten en elk project veel beter ging lopen. Natuurlijk kon ik niet overal zijn maar ik kon er wel altijd zijn voor iedereen. Ik belde elke dag 5 minuten met de projectleiders volgens een format (lees hier over dat format) dat ik toen bedacht. We spraken elke dag open over voortgang en obstakels. Dat zorgde voor meer autonomie (projectleider werd meer eigenaar) en meer verbinding (we dachten samen na over oplossingen). En de competenties (met name leren) stonden centraal. Kortom, de Zelfdeterminatietheorie = energie voor progressie.

Het programma werd een groot succes voor de klant, het bedrijf werd weer winstgevend na jaren van verlies. Voor ons pakte het ook goed uit: veel jonge collega’s maakten enorme progressie. En dat stimuleerde weer andere collega’s. De ommekeer begon dus met de ontdekking waar mijn grenzen lagen. Door vervolgens te kijken wat mijn jongere collega’s wel goed konden, vonden we de oplossing.”

De positieve psychologie kan de indruk wekken dat we alleen op het positieve en succesverhalen moeten richten. Klagen, lijden, moeite, problemen, etc. zijn zonde van onze tijd. Hoe kijk jij hier tegenaan?

“Dat weet ik niet. Het hangt er volgen mij helemaal vanaf waar je naar kijkt en wiens werk je kent. Professor Gabriele Oettingen heb ik twee jaar terug geïnterviewd in New York. Zij heeft een techniek ontwikkeld die Mental contrasting heet. Dat zorgt ervoor dat je juist een levendig beeld ontwikkelt van de tegenslagen die je verwacht. Tegenslag hoort immers bij het leven, daar kun je weinig aan doen. Ieder krijgt zijn deel. Je kunt wel bepalen hoe je met tegenslag omgaat.

Voor mij zit de grote waarde van positieve psychologie erin dat je allereerst voorspoed en tegenslag in een breder perspectief bekijkt. Een bekende sporter zei het mooi: Sometimes you win, sometimes you learn. En vervolgens dat je heel nuchter kijkt wat er wél mogelijk is.

Het is goed om te weten dat we een negativiteitsbias hebben: je ziet problemen (negatieve informatie, negatieve gebeurtenissen) nu eenmaal eerder. Dat helpt om te overleven maar feit is dat je jezelf moet wapenen tegen negatieve emoties. Fredrickson stelt dat die driemaal zo krachtig zijn als positieve emoties.

Daarom is het ook belangrijk om te weten dat als je een verandering realiseert die nuttig blijkt, dat mensen dan heel snel wennen en omgaan. Sterker nog, progressie went snel: je vindt het normaal en de lat gaat omhoog. Kijk maar hoe mensen twintig jaar terug dachten over het gebruik van een mobiele telefoon.

Tot slot toch nog even over de relatie tussen werk en geluk: ik zei het al eerder, dat was eeuwenlang geen gelukkig huwelijk. Werk werd gezien als een vloek, of als iets voor slaven. Pas de laatste decennia wordt het gezien als manier om jezelf te ontwikkelen. En in die ommekeer speelt de positieve psychologie een rol. Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat je meer bent dan je werk.

Zelf verder lezen?

Lees het Handboek Werkgeluk. Patrick Davidson en Hans van der Loo tekenden voor hoofdstuk 17. Dat hoofdstuk kun je via deze link gratis lezen.

In het boek Werkvuur lees je hoe energieke mensen en teams positieve impact maken. Werkvuur werd genomineerd voor Managementboek van het Jaar 2020. Via deze link kun je gratis een hoofdstuk van Werkvuur lezen.

Voor Management Impact schrijft Patrick regelmatig artikelen. Die vind je door hier te klikken. Momenteel loopt de serie ‘Toekomst van werk en leidershap‘ waarbij je interviews en artikelen vindt met/over denkers als professor Herminia Ibarra, Guido Stompff, Jeff Sutherland en Stanley McChrystal.

Handboek Werkgeluk - Ad Bergsma Onno Hamburger Erwin Klappe Patrick Davidson Hans van der LooWerkvuur cover van het boek

 

 

 

 

 

 

 

Over de gastdocent: Patrick Davidson

Foto van Patrick Davidson 2017 Mirjam van der Linden

Teaming - de nieuwe realiteit van samenwerken - Patrick Davidson & Hans van der Loo - boekcover (concept) - Hein van Putten

https://www.betterday.nl/teaming/

Patrick Davidson schreef, samen met Hans van der Loo, onder meer de bestsellers Werkvuur en Musk Mania. Dit laatste boek is in meer dan vijfentwintig landen uitgebracht en verscheen in 7 talen. Davidson, oprichter van het bureau betterday, helpt teams en organisaties om op eigen kracht meer te presteren en de toekomst naar voren te halen.

Momenteel rondt Davidson samen met Van der Loo hun volgende boek over teaming af. Voor dat boek interviewden ze vernieuwende denkers, zoals Guido Stompff (Design Thinking)Jeff Sutherland (Scrum), Rini van Solingen (Agile), performance coaches uit topsport (Marijn Beuker van voetbalclub AZ, Willem Weijs van voetbalclub Willem II, Armand Salomons van Feyenoord Basketbal, Damian Hughes van het Schotse Rugby Team, Marc Lammers, voormalig bondscoach van het Nederlands Dameshockeyteam e.v.a.) en natuurlijk zowel de grand old lady van teamcoaching Marijke Lingsma. als de Sportcoach van de Eeuw, Ton Boot

Recommended Posts